گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

******

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات یکشنبه را با تمرکز بر سفر وزیر امور خارجه ترکیه به تهران و تحلیل‌ها پیرامون پیام هفتم اسفند آغاز کردند.

مهم‌ترین محورهای مورد توجه روزنامه‌های جریان اصلاحات به صورت ذیل است:

1. روزنامه ابتکار تحلیل‌های جریان اصولگرا از انتخابات مجلس شورای اسلامی را «افراطی» قلمداد می‌کند و در توصیف این برداشت‌ها از رأی مردم نوشت: «توجیه‌گری عافیت‌طلبانه برای کسانی است که تصورات افراطیون را پیش از برگزاری انتخابات باور کرده بودند.» این در حالی است که اصلاح‌طلبان شعار تضارب آرا در مفاهیم علوم انسانی را بارها بیان داشته‌اند.

2. سکوت رسانه‌های اصلاح‌طلب پیرامون سخنان گلایه‌آمیز علی لاریجانی و محمد تخت روانچی نسبت به عدم تحقق همکاری‌ها پیش بینی شده دولت‌های غربی در دوران پیشابرجام

3. یک روز پس از دفن آیت‌الله واعظ طبسی، روزنامه خانوادگی آرمان امروز به کنکاش پیرامون جایگزین ایشان می‌پردازد؛ هاشمی رفسنجانی در مراسم تدفین تولیت آستان قدس رضوی حضور نداشت؛ روزنامه خانوادگی آرمان امروز نوشت: «شنیده‌ها در این زمینه حاکی از آن است که برخی رسانه‌ها حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، که هم‌اکنون دادستان کل کشور است و تولیت امام‌زاده صالح (ع) را نیز بر عهده دارد، به‌عنوان یکی از گزینه‌های جانشینی ایشان در آستان قدس رضوی معرفی کردند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی متولد مشهد و داماد خانواده آیت‌ا... سید احمد علم‌الهدی است»

4. اعتراف به عدم نتیجه‌گیری از کاربست خشونت و عدم تمکین به جمهوری اصلاحات در انتخابات 1388 به روایت عباس عبدی؛ این فعال سیاسی اصلاحات اظهار داشت: «خیلی روشن‌تر باید از مسئله ۸۸ عبور می‌کردند. با منطق ۸۸ نمی‌توانند ۹۲ و ۹۴ و بقیه را حل کنند. اساساً بحث حقیقت مطرح نیست. بحث این است با همان منطقی که امروز آمدیم، به کسی رأی می‌دهیم که هیچ‌گاه در خواب هم نمی‌دیدیم، با همان منطق می‌توان رفتارهای دیگر هم داشت. همین منطق می‌تواند رفتارهای دیگر را هم توجیه کند.»

5. تردید میان انتخاب رییس بهارستان بین عارف و لاریجانی در میان اصلاح‌طلبان؛ برداشت‌ها از سخنان فعالان سیاسی جریان اصلاحات نمایانگر عدم نگرش یکسان در میان این جریان سیاسی برای انتخاب رییس مجلس شورا اسلامی است.

6. میراث احمدی‌نژاد در استانداری‌ها؛ تخلفات استانداری‌های احمدی‌نژاد در سال‌های 87- 91 در گزارش مجلس شورای اسلامی اعلام شد.

7. «عفو قاضی پور لازم نیست؛ اخراجش کنید.»؛ روزنامه‌های جریان اصلاحات که روزگاری در مدح سخنان قاضی پور علیه احمدی‌نژاد تیتر می‌زدند، این روزها در نقد سخنان قاضی پور، او را منتسب به جریان احمدی‌نژادی معرفی می‌کنند تا همزمان انتقام از هر دو نفر بگیرند.

8. بررسی عدم اقبال مردم به بازیگران و ورزشکارانی که در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کرده بودند؛ به نظر می‌رسد که تجربه شورای شهر باعث شده است که مردم جایگاه «سیاستمداران» به «سلبریتی‌ها» ندهند.

9. اصلاح‌طلبان در تحلیل شکست اصول‌گرایان در تهران، آن را به «نبود ریش سفید» و مرجعی برای «حل اختلافات» مرتبط ساختند؛ روزنامه فرهیختگان در همین راستا نوشت: «نبود یک رهبر قوی و دارای وزانت لازم است؛ چه رهبرانی پشت‌پرده و مرشدگونه مانند اسدالله عسگراولادی و پس از آن محمدرضا مهدوی‌کنی و چه رهبری به شیوه علی‌اکبر ناطق‌نوری. شیخی که در دهه 70 هم شیخوخیت را در جریان اصولگرایی به نمایش گذاشت و هم در لباس یک بازیگردان گوش‌ها را ملزم به شنیدن و برنامه‌ها را ملزم به اجرایی شدن کرد.»

· گمانه‌زنی‌ها اصلاح طلبان از گزینه‌های ریاست مجلس خبرگان

«هاشمی رفسنجانی رییس مجلس خبرگان خواهد شد» عبارتی که در چندماه قبل از برگزاری انتخابات ریاست مجلس خبرگان از سوی رسانه های اصلاح طلب بیان می‌شود؛ اما فرجام رقابت میان فقها با برتری آیت الله یزدی همراه شد و «حسرت» صندلی ریاست مجلس خبرگان بر دل هاشمی ماند. روزنامه های جریان اصلاحات موج حضور هاشمی رفسنجانی برای ریاست مجلس را در غیاب آیت الله یزدی شروع کرده‌اند.

روزنامه فرهیختگان – وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی- در تحلیلی به گزینه اصولگرایان در مقابل هاشمی رفسنجانی اشاره کرده است؛ نویسنده در همین راستا آیت‌الله موحدی کرمانی را گزینه مناسب قلمداد کرد و نوشت: «این‌بار و با توجه به ترکیب لیست‌های ارائه‌شده محمدعلی موحدی کرمانی هم می‌تواند گزینه محتمل ریاست باشد. کسی که در دو سال گذشته و با درگذشت مرحوم مهدوی‌کنی سکانداری اصولگرایان را بر عهده گرفت، اما نه در انتخاب نمایندگان مجلس تهران و نه مجلس خبرگان تهران توفیقی به دست نیاورد. البته این احتمال هم وجود دارد که او به نفع جنتی کنار برود تا ترکیب جدیدی که نه یزدی و نه مصباح در آن جایی ندارند تا حدودی به نفع جنتی سنگینی کند.»

از سوی دیگر برخی از اصلاح‌طلبان ریاست مجلس خبرگان را تابع ریاست مجلس شورای اسلامی می‌دانند و پیروزی اصلاحات برای صدارت کرسی ریاست بهارستان را مقدمه جواب برای ریاست تک گزینه آنان یعنی هاشمی رفسنجانی در خبرگان تلقی می‌کنند؛ در همین راستا ولی آ... شجاع پوریان در روزنامه آرمان امروز نوشت: «امروز اما شرایط نسبت به مجلس قبلی بسیار متفاوت شده است با این حال پرسش این است که آیا شرایط و موقعیت برای ریاست مجدداً آقای هاشمی فراهم است یا خیر؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش باید صبر داشت. انتخاب ریاست خبرگان شاید متأثر از فضای مجلس شورای اسلامی باشد. به این صورت که اگر هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در دست اصلاح‌طلبان یا نیروهای میانه‌رو قرار گیرد، این احتمال وجود دارد که این انتخاب در مجلس خبرگان نیز تاثیرگذار باشد. بنابراین می‌توان اذعان داشت نتیجه انتخاب ریاست مجلس شورای اسلامی بر تعیین هیات‌رئیسه مجلس خبرگان می‌تواند اثرگذار باشد. لذا درصورت تحقق شرط پیش‌گفته امکان ریاست آیت‌ا... هاشمی در مجلس خبرگان فراهم می‌شود»